MENU

Kaart -> De Goorn

Ansichtkaart informatie

Tegenover de sluis (De Goorn 85)

Meer foto's en informatie

Uitgever:	particuliere foto c
Buurt:	De Goorn
Jaartal foto 1:	begin jaren zeventig
Jaartal foto 2:	2015

Foto 1	Foto 2

Klik op de afbeelding om deze te vergroten	Klik op de afbeelding om deze te vergroten
Tekst: Tegenover de sluis woonden Toon Koning en Nel Dekker. Foto 1 is van Frans Potveer. Uit: Jaarboek 2021 van de Historische Vereniging Hemony. De schutsluis, getoond op de foto's 1 en 3, werd in 1941 gebouwd in opdracht van de banne en polder Ursem. Er werd bij de bouw gebruik gemaakt van de beschoeiingen van de aanwezige overhaal, die in 1917 geplaatst was, door landbouwvereniging 'De Toekomst'. Er bestond op dat moment geen verbinding tussen de polder Westerkogge en de polder Ursem (met een hoogteverschil van ongeveer 15 cm). In 1914 werd de veiling A&O in Avenhorn opgericht. Tuinders uit Ursem die hun producten naar die veiling wilden brengen moesten deze in De Goorn oversjouwen. Daarom werd in 1916 landbouwvereniging 'De Toekomst' opgericht met J.J. Bakker en H. Koppes als voorzitter en secretaris. De vereniging vroeg en kreeg (op 13 februari 1917) toestemming om De Goorn te mogen doorsnijden om een vaarmogelijkheid mogelijk te maken. J. Groot, bewoner van De Goorn 83, stelde een strook grond van zijn erf ter beschikking. J. Ooms uit Avenhorn mocht de overhaal bouwen. De overhaal werd op 21 juni 1917 in gebruik genomen. In de volgende jaren werden er ongeveer 600 schuiten per jaar overgehaald. Dat liep op tot ruim 2000 eind dertiger jaren. De bediening en het onderhoud van de overhaal waren in handen van smederij Jn. Floris uit De Goorn. Op 27 februari 1941 gaf de provincie Noord-Holland toestemming tot het vervangen van de overhaal door een schutsluis. Aannemer Hille uit Ursem bouwde de nieuwe sluis, die vermoedelijk eind 1941 in gebruik kon worden genomen. Henk Lenting werd tot sluiswachter benoemd. In 1972 werd de sluis gesloten. Er is in de oude archieven eerder sprake geweest van een sluis of overhaal in De Goorn. In 1545 was er al sprake van een 'oude' overtoom. Deze moet op dezelfde plaats als de latere zijn geweest. De Goorn was een belangrijk knooppunt van vaarwegen tussen Hoorn en Rustenburg. De landwegen waren toen onverhard en een groot deel van het jaar onbegaanbaar. Voor transport was men aangewezen op vaarwegen. Er zijn geen aanwijzingen dat er na 1780 een sluis is geweest. Vermoedelijk heeft de sluis zijn functie na 1780 verloren. Tot de komst van de veiling in Avenhorn in de 20e eeuw een overhaal/sluis opnieuw wenselijk maakte.

Reacties:

Naam:	Theo Koning Hz.
Datum:	14 Sep 2019
Bericht:	Frans Potveer staat centraal in dit verhaal. De sluis kent ongetwijfeld veel verhalen, waaronder deze. Ik ben opgegroeid in de buurt van de sluis op A 197, later West 100. Het beheer en de bediening werd gedaan door de firma Henk Lenting, deze had de sleutel. Als de zelfontworpen baggerkraan van Potveer van de polder Westerkogge naar de Ursemmer polder of andersom moest, ging dat altijd via de sluis. Het gebeurde wel eens dat door het hoge water in de Ursemmer polder, als de wind west was en wat dagen aanhield, het water hoger was dan gebruikelijk. Het hoogteverschil was normaal plus 15 cm. En door het opzwepende water kon de schuit soms met geen mogelijkheid onder de sluisdeur en brug door. Het personeel, in consternatie, hoosde veel water in de schuit om diepte te krijgen, niet te veel anders werd dat te onstabiel. De rest werd aangevuld met schoolkinderen en andere voorbijgangers en personeel om het gevaarte onder de brug te kunnen trekken. Zo ook een tuindersschuit tot aan de rode rand vol geladen met aardappelen, bestemd voor de veiling van Avenhorn. Als een ontwetend persoon de schuit strak aan de kade met een stevige ketting vastzet en je laat de 15 cm waterverschil wegvloeien naar de polder Westerkogge, raakt deze gegarandeerd onder. De firma Potveer had de middelen om de schuit weer boven water te krijgen, wat ook gebeurde. Zo zullen er meer verhalen zijn.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	10 Mar 2021
Bericht:	Foto 3: k We zien hier een oudere opname van de sluis met op de brug Arie Hille en Cor Kooij. Het huisje op de achtergrond was van Aafje Stam (weduwe Cornelis van Diepen). De foto is van 1942, het sluisje was toen net afgebouwd. De foto is afkomstig van de Historische Kring Ursem.